Курстың өзектілігі
Бүгінгі таңда сыбайлас жемқорлыққа қарсы іс-қимыл мәселесі басты мәселелердің бірі болып табылады. Сыбайлас жемқорлық-бұл лауазымды тұлғалардың билігін теріс пайдалану. Сыбайлас жемқорлық бүкіл қоғамға айтарлықтай зиян келтіреді, тұтастай алғанда мемлекеттің беделіне нұқсан келтіреді.
Осыған байланысты сыбайлас жемқорлыққа қарсы іс-қимылда мемлекеттік қызметшілерде сыбайлас жемқорлыққа қарсы мәдениетті қалыптастыруға түбегейлі маңызды рөл беріледі.
Мемлекеттік қызметшілерде сыбайлас жемқорлыққа қарсы мінез-құлық стандарттарын енгізу сыбайлас жемқорлық деңгейін айтарлықтай төмендетуге және сайып келгенде оны жоюға мүмкіндік береді.
Курстың мақсаты. Бұл курс тыңдаушылардың сыбайлас жемқорлыққа қарсы іс-қимыл дағдыларын, сыбайлас жемқорлық құқық бұзушылықтармен байланысты құқыққа қарсы мінез-құлыққа жол бермеуге қатысты тұрақты сенімін, сыбайлас жемқорлық құқық бұзушылықтардың теріс салдары туралы білімдерін қалыптастыруға бағытталған.
Пәнді оқу міндеттері.
- тыңдаушыларды ҚР және шет елдердің сыбайлас жемқорлыққа қарсы заңнамасының негіздерімен таныстыру;
- мемлекеттік басқару мен мемлекеттік қызметтің негізгі принциптері мен құқықтық негіздерін талдау;
- сыбайлас жемқорлықтың себептері мен салдарын ашу; оның тіршілік әрекетінің түрлі салаларында көріну ерекшеліктері;
- мемлекеттік қызметшілерде сыбайлас жемқорлыққа қарсы іс-қимылдың алдын алу тетіктерінің мәні мен нысандарын түсіндіру.
- мемлекеттік қызметшілерде сыбайлас жемқорлыққа қарсы мәдениетті қалыптастыру әдістерін айқындау; мемлекеттік қызметті бағалау әдістерін ашу.
Авторлары
Усеинова К.Р.
Усеинова К. Р. 2000 жылдан 2004 жылға дейін Әл-Фараби атындағы ҚазҰУ Заң факультетінің Бакалавриатында "Құқықтану" мамандығы бойынша оқыды, 2004 жылдан 2006 жылға дейін Әл-Фараби атындағы ҚазҰУ Заң факультетінің ғылыми-педагогикалық бағытындағы магистратурасында "Құқықтану" мамандығы бойынша оқыды, 2006 жылдан 2007 жылға дейін аспирантурада оқыды Әл-Фараби атындағы ҚазҰУ "Құқықтану"мамандығы бойынша. 2007 жылы ҚР ҰҒА академигі, з.ғ. д., профессор Сартаев С. С. жетекшілігімен 12.00.01 мамандығы бойынша "барымды институты және оның қазақтардың қалыпты құқықтық жүйесіндегі орны" тақырыбында кандидаттық диссертация қорғады. Қазіргі уақытта "мемлекеттік қызметшілер арасында парасаттылық қағидатын қалыптастырудың саяси-құқықтық мәселелері"докторлық диссертациясымен жұмыс істеуде.
Қазіргі уақытта Қ. Р. Усеинова әл-Фараби атындағы ҚазҰУ-дың мемлекет және құқық теориясы мен тарихы, конституциялық және әкімшілік құқық, заң факультеті кафедрасының меңгерушісі. Бакалавриаттың міндетті және элективті пәндері бойынша қазақ және орыс тілдерінде: "мемлекет және құқық теориясы", "Мемлекет және құқық тарихы", "конституциялық құқық", "Әкімшілік құқық" және "құқық философиясы"сабақтарын жүргізеді. Сабақтар жоғары ғылыми, теориялық және әдістемелік деңгейде жүргізіледі. Ғылыми-зерттеу қызметімен белсенді айналыса отырып, Усеинова К. Р. қазіргі уақытта "қазіргі кезеңде Қазақстан Республикасында парасаттылықты қалыптастырудың саяси-құқықтық мәселелері" - AP14871865 гранттық қаржыландыру жобасының ғылыми жетекшісі болып табылады. Сондай-ақ, "Қазақстан Республикасының кибер кеңістігін дамытудың қажетті шарты ретінде мемлекеттік қызметтерді цифрландыруды қамтамасыз ету: саяси-құқықтық проблемалар"гранттық қаржыландырудың екі жобасы бойынша орындаушы болды.
Ибраева А.С.
Ибраева Алуа Саламатқызы, заң ғылымдарының докторы, әл-Фараби атындағы Қазақ Ұлттық университеті мемлекет және құқық теориясы мен тарихы, конституциялық және әкімшілік құқық кафедрасының профессоры. Заң ғылымдарының он сегіз кандидатын, жеті PhD докторын дайындады. Мемлекеттік тілдегі "Мемлекет және құқық теориясы" пәні бойынша Қазақстандағы алғашқы оқулықтың авторы. 200-ден астам ғылыми еңбектердің, оның ішінде алты монографияның (екеуі жеке-дара орындалған, төртеуі бірлесіп авторластырылған), 30 оқулық пен орыс және қазақ тілдеріндегі оқу құралдарының, 4 орыс және қазақ тілдеріндегі заң терминологиялық сөздіктердің, 30-дан астам шетелдік басылымдарда мақалалардың, Scopus индекстеген ғылыми басылымдарда 10 мақаланың авторы болып табылады. 2015-2017 жылдары "Құқықтық мәдениет құқықтық мемлекет пен азаматтық қоғамның негізі ретінде: теория мен практика мәселелері" іргелі зерттеу тақырыбының ғылыми жетекшісі. 2023-2025 жылдары - "Ресей империясының күйреуі және Қазақ мемлекеттілігінің жандануы: тарихи-құқықтық талдау" іргелі зерттеу тақырыбының тең жетекшісі.
2021 жылы ҚР Білім және ғылым Министрінің Құрмет грамотасымен марапатталған; 2021 жылы «Әл-Фараби атындағы ҚазҰУ-дың дамуына қосқан айрықша үлесі үшін» Үлкен алтын медальмен марапатталған.
2005 жылдан бастап іргелі ғылыми зерттеулер жобалары бойынша ҚР БҒМ сарапшысы. 2020 жылдан бастап Нормативтік құқықтық актілер жобаларына сыбайлас жемқорлыққа қарсы ғылыми сараптама жүргізу жөніндегі сарапшы.
Токушев К.А.
Қайыржан Ахметбекұлы Тоқышев 1954 жылы Қарағанды облысы Бұқар Жырау ауданы ауылында дүниеге келген. Еңбек жолын 1977 жылы бастаған. Мемлекеттік қызмет істері және сыбайлас жемқорлыққа қарсы іс-қимыл агенттігінде он сегіз жыл жұмыс істеді.
Ахатов У.А.
У.А. Ахатов 1996 жылы әл-Фараби атындағы ҚазМҰУ-дың заң факультетіне түсіп, 2000 жылы аталған университеттің «Құқықтану» мамандығын үздік дипломмен бітірді. 2000 жылы әл-Фараби атындағы ҚазҰУ-дың заң факультетінің «Мемлекеттік құқық және басқару» мамандануы бойынша магистратураға түсіп, 2002 жылы үздік дипломмен бітіріп, құқық магистрі атағына ие болады. У.А. Ахатовтың 70 ғылыми еңбегі жарық көрген, ғылыми-теориялық және ғылыми-тәжірибиелік конференцияларға белсенді қатысады.
2004 жылы У.А. Ахатов 12.00.01 мамандығы бойынша «Қазақ әдет-ғұрып құқығы бойынша құл иелену» тақырыбында кандидаттық диссертация қорғады, ғылыми жетекшісі з.ғ.д., профессор З.Ж. Кенжалиев. ҚР БжҒМ Білім және ғылым саласындағы бақылау комитетінің 2008 жылғы 18 наурыздағы шешімімен құқықтану мамандығы бойынша доцент ғылыми атағы берілді.
2006 жылы Қазақстан республикасы Білім және ғылым министрлігі республикалық оқу-әдістемелік кеңесі бекіткен, көлемі 7,4 б.т. «Дәстүрлі қазақ құқығы және құл иелену» атты оқу құралы жарық көрді. Аталған еңбек заңгерлерді даярлауда, атап айтқанда Қазақстан Республикасының мемлекет және құқық тарихы пәнін зерттеу барысында құнды болып табылады. Оның жетекшілігімен жыл сайын көптеген студенттер мен құқық магистрлері даярлануда.
2002 жылдың қыркүйек айынан бастап қазіргі таңға дейін әл-Фараби атындағы ҚазҰУ-дың оқытушысы, 2004 жылдан аға оқытушы, 2005 жылдан бастап доцент қызметін атқарып келеді.
У.А. Ахатов 2008-2010 жж. ҚР БжҒМ «Жас дарынды ғалымдарға арналған мемлекеттік стипендиясының» иегері, ал 2009 жылы ҚР БжҒМ «ЖОО үздік оқытушысы – 2009» мемлекеттік грантының иегері.
Қазіргі таңда «Түркістан АССР-і: мемлекеттік құрылысы және құқықтық жүйесі» атты тақырыпта ғылыми зерттеу жүргізуде.
У.А. Ахатов 2004-2008 жылдар аралығында заң факультеті деканының тәрбие жұмысы жөніндегі орынбасары қызметін атқарды. 2008 жылдың 1 қыркүйегінен бүгінгі таңға дейін заң факультеті деканының оқу, әдістемелік және тәрбие жұмысы жөніндегі орынбасары қызметін абыроймен атқарып келеді.
Турсынкулова Д.А.
Турсынкулова Динара Ахановна 1993 жылыдан 1997 жыл аралығында әл-Фараби атындағы ҚазҰУ-дың заң факультетінің «Құқықтану» мамандығында оқыды. 1999 ж. әл-Фараби атындағы ҚазҰУ-нің Экономика және құқық институтының «Мемлекеттік құқық және басқару» мамандығы бойынша магистратураны үздік дипломмен бітірді.
Турсынкулова Д.А. 1999 жылдан заң факультетінің мемлекет және құқық теориясы мен тарихы кафедрасының оқытушысы, аға оқытушысы, доцент м.а. қызметтерін атқарды.қазіргі кезде мемлекет және құқық теориясы мен тарихы, конституциялық және әкімшілік құқық кафедрасында аға оқытушы қызметін атқарады. Әр түрлі басылымдарда және ғылыми-практикалық конференцияларда 95-тен астам ғылыми еңбектердің авторы. Оның ішінде 2 монография, 8 оқу құралы, Scopus базасында 6 мақаласы бар, индекс h-1.
2007 жылы з.ғ.д., профессор З.Ж.Кенжалиевтің ғылыми жетекшілігімен 12.00.01- құқық және мемлекет теориясы мен тарихы; құқықтық және саяси ілімдер тарихы – мамандығы бойынша «Қазақ әдет құқығы бойынша өзара көмек (Асар) институты» тақырыбындағы кандидаттық диссертациясын қорғады. Оған ҚР БжҒМ Білім және ғылым саласындағы бақылау жөніндегі Комитеттің 14.03.2008 жылғы №4 Хаттамалы шешімімен заң ғылымдарының кандидаты ғылыми дәрежесі берілген.
Бакалавриат және магистратураның «Құқықтану» мамандығы бойынша білім беру бағдарламасын әзірлеу жөніндегі жұмыс тобының мүшесі. 2020 жылдан бастап сыбайлас жемқорлыққа қарсы ғылыми сараптаманың сарапшысы болып табылады. 2021 жылдан бастап Қазақстан Республикасы Ұлттық Заң Академиясының академигі.
2015 жылы «Әл-Фараби атындағы Қазақ ұлттық университетіне 80 жыл» мерейтойлық медалімен; 2023 жылы Әл-Фараби атындағы Қазақ ұлттық университетінің "EREN ENBEGI USHIN" медалімен марапатталды.
Сманова А.Б.
Сманова Ақмарал Бахтияровна 1994 жылдан 1998 жылға дейін әл-Фараби атындағы Қазақ мемлекеттік ұлттық университетінің заң факультетінде оқыды, 2000 жылы әл-Фараби атындағы ҚазМҰУ заң факультетінің «Мемлекеттік құқық және басқару» мамандығы бойынша магистратурасын үздік бітірді.
Сманова А.Б. 2000 жылдан бастап Заң факультетінің мемлекет және құқық теориясы мен тарихы кафедрасында ассистент, оқытушы, аға оқытушы, доцент м.а. ретінде жұмыс істейді. Бүгінгі таңда мемлекет және құқық теориясы мен тарихы, конституциялық және әкімшілік құқық кафедрасының аға оқытушысы. Әр түрлі басылымдарда және ғылыми-практикалық конференцияларда 50-ден астам ғылыми еңбектердің авторы. Оның ішінде 2 монография, 3 оқу құралы (2-уі ағылшын тілінде), h-2 индексі.
12.00.01- мамандығы бойынша 2007 жылы «Қазақстан Республикасында азаматтық қоғамды қалыптастырудың құқықтық негіздері» тақырыбында, з.ғ.д., профессор А.С. Ибраеваның ғылыми жетекшілігімен кандидаттық диссертация қорғады. ҚР БҒМ Білім және ғылым саласындағы қадағалау және аттестаттау комитетінің 27.06.2007ж. шешімімен заң ғылымдарының кандидаты ғылыми дәрежесі берілді.
ҚР БҒМ желісі бойынша «2008 ж. ЖОО үздік оқытушысы» грант иегері.
2017ж. бастап «ҚазҰУ Хабаршысы. Заң сериясы» журналының жауапты хатшысы. «Құқықтану» мамандығы бакалавриат және магистратура бойынша білім беру бағдарламасын әзірлеу жөніндегі жұмыс тобының мүшесі. 2020 жылдан бастап сыбайлас жемқорлыққа қарсы ғылыми сараптама сарапшысы.
2022ж. 19 қазанда №252 бұйрықпен М. Есболатов атындағы Алматы академиясының ҚР ІІМ Қазақстандық полициясы 30 жыл төсбелгісімен марапатталды. 2022 ж. 20 қазанда әл-Фараби атындағы Қазақ ұлттық университетінің № 536 бұйрығымен "EREN ENBEGI USHIN" медалімен, сондай-ақ 2022ж. қазан айында ҚР Ғылым және жоғары білім министрлігінің "Құрмет" грамотасымен марапатталды.
